Dier-ondersteunde interventies staan vaak als Animal Assisted Interventions (AAI/AAA/AAT/AAC) bekend.
Een dier-ondersteunde interventie is een doelgerichte en gestructureerde vorm van activiteit, therapie, coaching, counseling of educatief programma, waarbij dieren bewust worden ingezet als ondersteuning op het gebied van gezondheid, onderwijs en persoonlijke dienstverlening (bijv. sociaal werk) met als doel een positief therapeutisch effect op mensen te bewerkstelligen.
Toepassing ervan gebeurt vooral in zorg- en onderwijsinstellingen en daar waar sprake is van een mens-dierrelatie in een therapeutische of zorgsetting.
Om ook internationaal tot uniformiteit te komen is de inzet van dieren in een aantal categorieën onderverdeeld:
- Animal Assisted Activities (AAA): bij AAA worden dieren ingezet bij activiteiten met als doel een verbetering van de kwaliteit van leven, bijvoorbeeld in verzorgingstehuizen of op zorgboerderijen. Kinderen met bepaalde gedragsstoornissen krijgen structuur, regelmaat en voorspelbaarheid door het contact met dieren.
- Animal Assisted Therapies (AAT): bij AAT krijgen dieren een therapeutische rol tijdens de behandeling van een persoon. Dieren hebben een vaste begeleider, maar worden ingezet ter ondersteuning van steeds wisselende patiënten of cliënten. Doelgroepen zijn kinderen, bijvoorbeeld met het downsyndroom, autistische stoornissen of aanverwante syndromen, soms in combinatie met spraak- en taalstoornissen. Volwassenen met autisme en met psychiatrische problematiek, zoals angst en hechtingsstoornissen vormen een tweede doelgroep. AAT wordt altijd uitgevoerd door of onder verantwoordelijkheid van een BIG-geregistreerde therapeut (psycholoog, arts, logopedist, fysiotherapeut, enzovoort).
- Animal Assisted Education (AAE): dieren worden in een educatieve setting op basisscholen ingezet met als onderwijsdoel de verbetering van sociale vaardigheden, taal en cognitief functioneren.
- Animal Assisted Coaching (AAC) is geen therapie, maar een vorm van hulpverlening waarbij eveneens volgens een gestructureerd en doelgericht proces wordt gewerkt. De coach zet de gecoachte cliënt op interactieve wijze aan tot effectief gedrag: door bewustwording en persoonlijke groei, groeiend zelfvertrouwen en het exploreren, ontwikkelen en toepassen van eigen mogelijkheden. Daarbij wordt een hond of paard ingezet. Ook AAC kan zowel individueel als in groepsverband plaatsvinden. Bijbehorende beroepen zijn onder meer (kinder)coaches, personal coaches, loopbaan- en levensloopcoaches.
Er zijn nog twee andere categorieën die strikt genomen niet onder de bovenbeschreven definities vallen:
Service- of Animal Assisted Daily Live hulphonden: denk aan blindengeleidehonden, signaal- of ADL-honden. Het gaat hier om situaties waarbij het dier uitsluitend een relatie heeft met de zorg- of assistentieontvanger, 24 uur per dag/7 dagen in de week. Speciaal opgeleide honden voor epilepsiepatiënten of (oud)militairen/agenten met posttraumatische stressstoornis behoren eveneens tot deze categorie. Verder bestaat nog Animal Assisted Medication (AAM), waar meestal honden ingezet worden voor diagnostische doeleinden, zoals de opsporing van darmkanker of bepaalde virussen.
Het Instituut voor Antrozoölogie zet zich in voor de eerste vier categorieën.