Onder Animal Assisted Services (voorheen Animal Assisted Interventions) worden verstaan Animal Assisted Activities, AAA; Animal Assisted Therapy, AAT; Animal Assisted Education, AAE; en Animal Assisted Coaching/Counseling, AAC.
Een dier-ondersteunde dienst (service) is een doelgerichte en gestructureerde vorm van activiteit, therapie, coaching, counseling of educatief programma, waarbij dieren bewust worden ingezet als ondersteuning om samen met de getrainde vrijwilliger of professional op het gebied van gezondheid, onderwijs en persoonlijke dienstverlening (bijv. sociaal werk) een positief (therapeutisch) effect op mensen te bewerkstelligen.
Om ook internationaal tot uniformiteit te komen in onderzoek, onderwijs en praktijk is de inzet van dieren in een aantal categorieën onderverdeeld:
Animal Assisted Activities (AAA): bij AAA worden dieren ingezet bij activiteiten met als doel een verbetering van de kwaliteit van leven van de client, bijvoorbeeld in verzorgingstehuizen of op zorgboerderijen. Kinderen met bepaalde gedragsstoornissen krijgen structuur, regelmaat en voorspelbaarheid door het contact met dieren.
Animal Assisted Therapies (AAT): bij AAT krijgen dieren een therapie ondersteunende rol tijdens de behandeling van een persoon. Doelgroepen zijn kinderen, bijvoorbeeld met het downsyndroom, autistische stoornissen of aanverwante syndromen, soms in combinatie met spraak- en taalstoornissen. Volwassenen met autisme en met psychiatrische problematiek, zoals angst- en hechtingsstoornissen, PTSS, depressie, vormen een tweede doelgroep. AAT wordt altijd uitgevoerd door of onder verantwoordelijkheid van een BIG-geregistreerde therapeut (psycholoog, arts, logopedist, fysiotherapeut, enzovoort) die ook een opleiding in AAT heeft afgerond. Dieren hebben een vaste begeleider, maar worden ingezet bij steeds wisselende patiënten of cliënten.
Animal Assisted Education (AAE): dieren worden in een educatieve setting op basisscholen door een voor AAE opgeleide leerkracht ingezet met als onderwijsdoel de verbetering van sociale vaardigheden, taal en cognitief functioneren.
Animal Assisted Coaching (AAC) is geen therapie, maar een vorm van ondersteuning waarbij eveneens volgens een gestructureerd en doelgericht proces wordt gewerkt. De coach zet de gecoachte cliënt op interactieve wijze aan tot effectief gedrag: door bewustwording en persoonlijke groei, groeiend zelfvertrouwen en het exploreren, ontwikkelen en toepassen van eigen mogelijkheden. Daarbij wordt een hond of paard ingezet. Ook AAC kan zowel individueel als in groepsverband plaatsvinden. Bijbehorende beroepen zijn onder meer (kinder)coaches, personal coaches, loopbaan- en levensloop coaches. De coaches zijn daarnaast opgeleid om met de hond/het paard in AAC te kunnen werken.
De AAT, AAE of AAC kan plaatsvinden met een professional, dier en cliënt (driehoekmodel) of met een therapeut, cliënt, dier en dierbegeleider ( diamantmodel). In het laatste model is de dierbegeleider verantwoordelijk voor het welzijn van het dier en is speciaal opgeleid voor deelname aan AAT/AAE/AAC. In het driehoekmodel is de professional verantwoordelijk voor cliënt en voor het dier: de therapeut is daarvoor speciaal opgeleid ( zie AKR – www.aaidier.nl).
Er zijn nog twee andere categorieën die strikt genomen niet onder de bovenbeschreven definities vallen:
Service- of Animal Assisted Daily Live hulphonden: denk aan blindengeleidehonden, signaal- of ADL-honden. Het gaat hier om situaties waarbij het dier uitsluitend een relatie heeft met de zorg- of assistentie-ontvanger, 24 uur per dag/7 dagen in de week. Speciaal opgeleide honden voor epilepsiepatiënten of (oud)militairen/agenten met posttraumatische stressstoornis behoren eveneens tot deze categorie. Verder bestaat nog Animal Assisted Medication (AAM), waar meestal honden ingezet worden voor diagnostische doeleinden, zoals de opsporing van darmkanker of bepaalde virussen.
Het Instituut voor Antrozoölogie zet zich vooral in voor de eerste vier categorieën.